Küresel çapta sıkı tedbirler sürüyor

kuresel-capta-siki-tedbirler-suruyor-19032009

Küresel çapta sıkı tedbirler sürüyor

Küresel çapta koronavirüse karşı sıkı tedbirler alınmaya devam edilirken, olağanüstü mali ve parasal teşviklere karşın piyasalarda neredeyse tüm varlık sınıflarına gelen satış dalgası sürüyor. Dün sert değer kayıplarıyla karşılaşan ABD borsaları bu sabah vadelilerde %4 civarında düşüyorlar. Asya borsalarında da yine belirgin bir zayıflık var. Bu arada 100 seviyesinin üzerine çıkan Dolar endeksi (DXY) son üç yılın en yüksek seviyelerini görürken, Gelişmekte Olan Ülke para birimlerinde baskı devam ediyor. Dolar / TL de 6,50 seviyesine yaklaşmış durumda. 5 yıllık CDS'imiz ise 2018 zirvelerine yakın seyrediyor. Bu fiyatlamalar kapsamda, BIST100 endeksi de güne satıcılı bir görüntüyle başlayabilir.


 

MAKROEKONOMİ

Dün akşam Sağlık Bakanımız Fahrettin Koca, Türkiye'deki koronavirüs vaka sayısının 93 yeni vaka ile birlikte toplam 191'e ulaştığını ve 1 hastanın daha hayatını kaybettiğini bildirdi.
 
Merkez bankaları ve hükümetler ekonomilerine desteklerini sürdürse de salgının ekonomik etkilerine ilişkin endişelerinin sürmesiyle risk iştahı zayıf seyretmeye devam ediyor. ECB, 750 milyon Euroluk acil tahvil alım programı başlattı. ECB'nin bölgenin en büyük borç yüküne sahip ve salgından en kötü etkilenen İtalya'nın tahvillerinden alarak piyasayı istikrar sağlamak için müdahale ettiği de görüldü. Avustralya Merkez Bankası, 25 baz puanlık indirimle politika faizini %0,25'e çekti. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), koronavirüs salgınının küresel bir ekonomik krizi tetikleyebileceğini ve hükümetlerin çalışanları krizin etkilerinden korumak için hızlı davranmamaları halinde dünya genelinde yaklaşık 25 milyon kişinin işinin kaybedebileceğini bildirdi. Brent petrol fiyatları, 2002'den bu yana ilk kez 25 dolar seviyesinin altına geriledi. Küresel varlıklardaki satış dalgası ve nakde geçme ihtiyacının sürmesiyle dolar endeksi ise 101 seviyelerinde bulunuyor.
 
Bugün TSİ 15.30'da ABD'de mart ayına ilişkin Philadelphia Fed İş Dünyası Endeksi açıklanacak. TSİ 11'de Filipinler Merkez Bankası'nın politika faizini 25 baz puanlık indirimle %3,50 seviyesine, TSİ 16'da Güney Afrika Merkez Bankası'nın 25 baz puanlık indirimle %6 seviyesine ve TSİ 10.30'da Endonezya Merkez Bankası'nın da 25 baz puanlık indirimle %4,50 seviyesine çekmesi bekleniyor.

  • Philadelphia Fed imalat endeksi geçen ay 17 seviyesinden 36,7 seviyesine gelmişti ki son 3 yıldaki en yüksek seviyeyi görmüştü. Veriye bakıldığında dikkat çeken bir nokta ise 6 aylık ekonomik faaliyete ilişkin görünümün  7 puan artarak 45,4'e gelmesiydi ki bu durum geçen ay koronavirüsün ekonomik etkilerinin hafife alındığını göstermekte. Bu ay diğer bölgesel anketlerden olan NY Fed İmalat Sanayi endeksi gibi düşerek, 36,7 seviyesinden 10 seviyesine gelmesi beklenmekte.

 
Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan, Ekonomik İstikrar Kalkanı adını verdikleri bir paketle salgının etkilerini azaltmak için toplamda 100 milyar liralık bir kaynak setini devreye alacaklarını bildirdi. Söz konusu alınacak tedbirlerin bazıları ise,

  • Perakende, AVM, demir-çelik, otomotiv, lojistik-ulaşım, sinema-tiyatro, konaklama, yiyecek-içecek, tekstil-konfeksiyon ve etkinlik-organizasyon sektörleri için muhtasar ve KDV tevkifatı ile SGK primlerinin nisan, mayıs ve haziran ödemeleri 6'şar ay ertelenecek.
  • Turizm sektöründe konaklama vergisi kasım ayına kadar uygulanmayacak.
  • Otel kiralamalarına ilişkin irtifak hakkı bedelleri ve hasılat payı ödemeleri nisan, mayıs ve haziran ayları için 6 ay süreyle ertelenecek.
  • İç havayolu taşımacılığında 3 ay süreyle KDV oranı %18'den %1'e indirilecek.
  • Virüs salgınıyla ilgili tedbirlerden etkilendiği için nakit akışı bozulan firmaların bankalara olan kredi anapara ve faiz ödemeleri asgari 3 ay ötelenecek ve gerektiğinde bunlara ilave finansman desteği sağlanacak.
  • İhracattaki geçici yavaşlama sürecinde kapasite kullanım oranlarının korunması amacıyla ihracatçıya stok finansmanı desteği verilecek.
  • Kredi Garanti Fonu limiti 25 milyar liradan 50 milyar liraya çıkartılacak, kredilerde öncelik, gelişmelerden olumsuz etkilendiği için likidite ihtiyacı oluşan ve teminat açığı bulunan firmalar ile KOBİ'lere verilecek.
  • 500 bin liranın altındaki konutlarda kredilendirilebilir miktar %80'den %90'a çıkartılacak, asgari peşinat %10'a düşürülecek.
  • Koronavirüs etkisiyle nisan, mayıs ve haziran aylarında temerrüde düşen firmaların kredi siciline 'mücbir sebep' notu düşülmesi sağlanacak.
  • Kısa Çalışma Ödeneği devreye alınacak, bundan faydalanmak için gereken süreçler kolaylaştırılacak ve hızlandırılacak. Böylece faaliyetine ara veren iş yerlerindeki işçilere geçici bir gelir desteği verilirken, işverenlerin de maliyeti azaltılmış olacak.
  • En düşük emekli maaşı 1.500 liraya yükseltilecek. Emeklilerin bayram ikramiyesi nisan ayı başında ödenecek.
  • Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın belirlediği kriterlere göre ihtiyaç sahibi ailelere yapılacak nakdi yardımlar için ilave 2 milyar liralık bir kaynak ayrılacak.
  • İstihdamdaki sürekliliği temin etmek amacıyla 2 aylık telafi çalışma süresi 4 aya çıkartılacak.


ŞİRKET HABERLERİ 

Doğuş Otomotiv (DOAS, Nötr): Doğuş Otomotiv işletme sermayesi ihtiyaçları ve mevcut kredilerin vade yapısını uzun vadeli hale getirmek amacıyla 6 yıl vadeli 110mn EUR karşılığı TL tutarında kredi sağlanması için Yapı Kredi Bankası'na yetki verdiğini duyurdu. Şirketten KAP'a yapılan açıklamada, bu kapsamda bir yetki anlaşması imzalandığı belirtilerek, "Kredinin geri ödemesinde kullanılmak üzere %33'er oranında doğrudan paya sahip olduğumuz TÜVTURK Kuzey Taşıt Muayene İstasyonları ve TÜVTURK Güney Taşıt Muayene İstasyonları tarafından yapılacak temettü ödemeleri, kredi vadesi süresince temlik edilecektir" denildi. Açıklamaya göre, kredinin teminatı olarak, bahse konu şirketlerde Doğuş Otomotiv'in doğrudan sahip olduğu iştirak hisseleri üzerine, kredinin kullanımı tarihinde uygulanmak üzere kredi verenler lehine rehin tesis edilecek.

Ford Otosan (FROTO, Sınırlı Negatif): Tüm dünyayı etkisi altına alan Koronavirüs etkilerini azaltmaya yönelik alınan önlemler çerçevesinde, Avrupa Ülkeleri ve Ford Motor Company ile tedarik, satış ve teslimat süreçlerindeki aksamalar değerlendirilerek; Gölcük Custom hattında 20 Mart 2020'den, Gölcük Transit hattı, Yeniköy ve Eskişehir Fabrikalarında ise 23 Mart 2020'den itibaren iki hafta süreyle üretim çalışmalarına ara verilmesi kararlaştırılmıştır. Üretim harici operasyonlarda İş Sürekliliği Planı çerçevesinde faaliyetlere devam edilmektedir. Mevcut dinamikler nedeniyle alınan bu kararın etkilerinin minimum seviyede tutulması amacıyla, üretime ara verilen süre içerisinde her yıl yaz dönemlerinde uygulamaya alınan periyodik bakım çalışmaları mümkün ölçüde gerçekleştirilecek olup, konuyla ilgili önemli gelişmeler yatırımcılarla ayrıca paylaşılacaktır.
 


Halkbank (HALKB, Pozitif): Daha önce alımına karar verilen 70mn TL nominal hisseye 50mn TL nominal hisse ilave olarak toplamda 120mn TL nominal hisse (12milyar adet pay) ve daha önce açıklanan azami 450mnTL satış tutarına 300mnTL ilave olarak azami 750mnTL satış tutarına kadar Banka'nın Borsa İstanbul'da işlem gören halka açık paylarının geri alınmasına karar verilmiştir.



Mavi (MAVI, Sınırlı Negatif): 19 Mart 2020 tarihinden itibaren Türkiye'deki perakende ve franchise mağazaları ile, Almanya ve Kanada'daki perakende mağazalarımızın faaliyetlerine geçici bir süreyle ara verilmiştir. Müşterilere tüm dünyadaki online mağazalar ve mavi app'ten 7/24 hizmet vermeye devam edilecektir.

SEKTÖR HABERLERİ 

Akaryakıt: Motorinin litre fiyatında 27 kuruş indirime gidildi.

Borsa İstanbul: Sermaye Piyasası Kurulu kararı uyarınca devreye alınan Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi (VBTS) kapsamında, DOAS.E paylarında 19/03/2020 tarihli işlemlerden (seans başından) 02/04/2020 tarihli işlemlere (seans sonuna) kadar brüt takas uygulanacaktır.

Not: VBTS kapsamında getirilen tedbirler; pazar değişimi ve diğer nedenlerle uygulanacak olan açığa satış ve kredili işlem yasaklarından ve brüt takas uygulamasından ayrı olarak değerlendirilmelidir. SPK'nın 02/03/2020 tarihli kararı uyarınca Borsa İstanbul A.Ş. Pay Piyasalarında ikinci bir duyuru yapılıncaya kadar açığa satış işlemleri yasaklanmıştır.

Otomotiv: Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye, koronavirüs salgınına yönelik tedbirler kapsamında Sakarya'daki fabrikasında üretime iki hafta ara vereceğini duyurdu. Şirketten yapılan açıklamada, üretim faaliyetinin 21 Mart-5 Nisan tarihleri arası durdurulacağı belirtildi. Açıklamada, "Önceki yıllarda sergilediği üretim ve ihracat performansını arttırmayı hedefleyen Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye, belirtilen süre sonunda oluşacak durumu gözden geçirerek üretim faaliyetlerini sürdürmeyi hedeflemektedir" denildi.

DiĞER ŞİRKET HABERLERİ 

Erbosan Erciyas Boru (ERBOS): Şirket hisse başına brüt 0,4499 TL (net 0,3824 TL) kar payı dağıtımı GenelKurul onayına sunmaya karar vermiştir. 18.03.2020tarihli kapanış fiyatına göre temettü verimi %2,9 olarak hesaplanmaktadır.

Lokman Hekim (LKMNH): 18.03.2020 tarihinde Lokman Hekim payları ile ilgili olarak4,72TL fiyattan 20.000 adet alış işlemi ortaklığımızca gerçekleştirilmiştir. Geri Alım programı çerçevesinde gerçekleştirilen işlemle birlikte Lokman Hekim sermayesindeki payları 18.03.2020 tarihi itibariyle %3,2585 sınırına ulaşmıştır.

Vakko Tekstil ve Hazır Giyim (VAKKO): Koronovirüs nedeniyle yönetim kurulu kararıyla, 19 Mart 2020 tarihinden itibaren Türkiye'deki mağazalar ve üretim merkezlerinin faaliyetlerine geçici bir süreyle ara verilmiştir. Bu süreç içinde her zamanki gibi çalışanların haklarını korumaya ve yanlarında olmaya büyük özen gösterilecektir. Müşteriler online mağazalar ve Vakko app'ten 7/24 hizmet verilmeye devam edilecektir.

FAİZ PİYASALARI

Çarşamba günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %10,65 seviyesinden %10,35 seviyesine geriledi. Merkez Bankası piyasayı toplamda 120,2 milyar TL ile 103 milyar TL'si haftalık repo ihalesinden karşılanacak şekilde fonladı. APİ'nin ortalama faizi %10,61 seviyesindendiydi, faiz indirimi sonucu bu rakam 1 hafta içinde %9,75'e gerileyecek. Geri kalan tutarın 17,2 milyar TL'si piyasa yapıcı bankalara kullandırıldı.


Son iki günde yaklaşık 20 yılın en büyük satışlarına maruz kalan ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizi, bugün sabah saatlerinde %1,22 seviyelerinde seyrediyor. Yatırımcıların risk algısının artmasıyla birlikte nakde yönelimleriyle ABD hazine tahvilleri de dahil olmak üzere gelişmiş ülke hazine tahvilleri pozisyonlarını azaltmalarının etkisiyle, ABD 10 yıllıklarının faizinin yükseldiği gözleniyor.

Doların küresel çapta güçlenmesi ve koronavirüs salgınının neden olduğu endişelerle riskli varlıklardan kaçışla birlikte TL dahil birçok GOÜ para biriminin dolar karşısında baskı altında kalmasının etkisiyle TL faizlerde artışlar gözlendi. Verim eğrisi genelinde tahvil faizlerinin 30 baz puan civarı yükseldiği görüldü.

GÜNLÜK ÖZET PİYASA VERİLERİ

Kaynak: Ziraat Yatırım
Hibya Haber Ajansı